COVID-19 vaccines in Aotearoa Ngā kano ārai mate KOWHEORI-19 i Aotearoa

Whiwhi mōhio mō ngā kano ārai mate KOWHEORI-19 kua whakaaetia kia whakamahia i Aotearoa — Pfizer me te Novavax. Ako ko wai kei te āhei atu, ā, he pēhea te mahi.

He pēhea te tiaki a te KOWHEORI-19 i a koe

Ko ngā kano ārai mate KOWHEORI-19 e wātea ana i Aotearoa ko Pfizer me Novavax. He whakaohooho tā ēnei i te pūnaha ārai mate o tō tinana hei hanga paturopi me te whawhai i te huaketo.

Ka āwhina ngā kano ārai mate ki te tiaki i a koe mai i te:

  • pāngia e te mate
  • pāngia e ngā tohumate KOWHEORI-19
  • mate kino.

Ko te tikanga o tēnei i pāngia pea koe e te KOWHEORI-19 me te kore tohumate, he iti iho, he māmā ake ngā tohumate, ā, ka tere ake te whakaora.

Ahakoa kei te whiwhi haere tonu koe i ō ārainga mate me ngā wero whakapiki tērā pea ka pāngia tonutia e te KOWHEORI-19. Engari ka tino whakaiti tēnei i te tūponotanga o tō pāngia kinotia e te mate, te uru rānei ki te hōhipera.

Te haumaru o te kano ārai mate

Ko ngā kano ārai mate KOWHEORI-19 ngā kano ārai mate i tino mātaitia i hangaia.

I whakahautia kia hohoro te hōpara i ēnei, engari ehara i te mea i raru te hōrapa. Ko te kano ārai mate Pfizer e whakamahia ana e tātau i Aotearoa kei te ū ki ngā paerewa haumaru teitei pērā i ētahi atu rongoā.

Ngā kano ārai mate Pfizer

Ko te kano ārai mate KOWHEORI-19 matua ka whakamahia e mātau mō ngā pota matua i Aotearoa — mō te nuinga o ngā tāngata ko te pota 1 me te 2 — ka hangaia e Pfizer-BioNTech.

E mōhiotia anō hoki e tōna ingoa umanga, Comirnaty. He kano ārai mate ā-mRNA (waikawa ribonucleic karere) tēnei.

Ko te kano ārai mate ka whakamahia ka whakahoutia e ai ki te aho o te KOWHEORI-19 e huri ana i roto i te hapori i taua wā.

Kaua koe e whiwhi i te kano ārai mate Pfizer mēnā he pānga pāwera kino tōu i mua ki tēnei kano ārai mate, ki ana kaiwhakauru rānei. Me kōrero ki tō kaiwero, tō kaiwhakarato hauora rānei mō ō kōwhiringa.

Pfizer paediatric

Ko te Pfizer paediatric (tamaiti) he kano ārai mate tērā he iti iho te kano ārai mate mRNA i roto. Arā:

  • mō ngā tamariki 5 tau ki te 11 tau hei werohanga matua
  • ngā pēpi 6 marama ki te 4 tau he nui ake te mōrea ki te mate kino mai i te KOWHEORI-19.

He pēhea te mahi a te Pfizer kano ārai mate

Ko te kano ārai mate Pfizer (Comirnaty) he kano ārai mate mRNA e whai ana i te waehere iranga mō tētahi wāhanga hira o te huaketo SARS-CoV-2 (KOWHEORI-19) e kīia ana ko te 'spike protein' (pūmua whakapiki). Ko ngā pūmua whakapiki ko ngā kotokoto iti kei te mata o te huaketo.

  1. Ina whiwhi koe i te kano ārai mate, ka pānui tō tinana i te waehere iranga me te hanga tārua o te pūmua whakapiki.
  2. Ka kitea e tō pūnaha ārai mate ēnei pūmua whakapiki, ā, ka ako me pēhea te āhukahuka me te whawhai i te KOWHEORI-19. E mōhio ana tēnei me patu te huaketo kia kore ai e hōrapa i roto i tō tinana.

Kātahi ka wāwāhitia te waehere iranga ka hohoro, ka māmā hoki te whakakore atu e tō tātau tinana.

Kāore koe e pāngia e te KOWHEORI-19 i te kano ārai mate Pfizer

Kāore koe e pāngia e te KOWHEORI-19 i te kano ārai mate Pfizer. Kāore te huaketo i roto i ngā kano ārai mate mRNA e pāngia ai koe e te KOWHEORI-19, ētahi atu huaketo ora, mate, kua whakakaurapatia rānei. Kāore he hua kararehe i roto i tēnei kano ārai mate.

Kāore he pānga o ngā kano ārai mate Pfizer ki ō pītauira

Kāore he pānga o tō kano ārai mate Pfizer ki ō pītauira. Kāore he pānga, kāore e pāhekoheko ki ō pītauira, ō ira rānei. E kore e uru ngā kano ārai mate mRNA ki te karihi o te pūtau e noho ai ō tātau pītauira.

Ngā kano ārai mate Novavax

He kano ārai mate ā-pūmua te Novavax (Nuvaxovid) COVID-19. He kōwhiringa kano ārai mate KOWHEORI-19 rerekē mō:

  • te hunga 12 tau, pakeke atu mō ngā pota matua, kia 3 wiki i waenganui
  • mō te hunga 18, pakeke atu mō tētahi wero whakakaha.

Me whai rongoā tūtohu mēnā ehara ko Novavax  tō pota matua tuatahi, ā, kei te hiahia i te Novavax mō tō pota matua tuarua. Ka taea e koe te whiwhi rongoā tūtohu i te whare haumanu e tuku ana i te Novavax , i mua rānei i tō wā hui me tō kaiwhakarato hauora mō te koreutu.

Ngā kano ārai mate Novavax

Mēnā 18 ō tau, pakeke atu rānei, atu ki te 2 ngā wero whakakaha Novavax ka āhei koe i muri i tō whiwhi i ō potanga matua.

  • E wātea ana tō wero whakakaha Novavax tuatahi i te 6 marama i muri i te mutunga o tō potanga matua.
  • E wātea ana tō wero whakakaha Novavax tuarua i te 6 marama i muri o tō wero whakakaha tuatahi.

Mēnā ka pāngia koe e te KOWHEORI-19, e tūtohua ana kia tatari koe mō te 6 marama i mua i tō whiwhi i tētahi wero whakakaha.

Kāore e hiahiatia ana ngā tūtohu rongoā mō tētahi pota wero whakakaha tuatahi, tuarua rānei o te Novavax.

Novavax me te hapūtanga

I tēnei wā he iti rawa ngā raraunga mō te Novavax ki te tūtohu i te wā e hapū ana.

Ko te kano ārai mate KOWHEORI-19 Pfizer te kōwhiringa e manakohia ana mō te wahine hapū, e whai ana kia hapū, kei te whāngai ū rānei.

Te hapūtanga me ngā ārainga mate

He pēhea te mahi a te kano ārai mate KOWHEORI-19 Novavax

He kano ārai mate ā-pūmua te Novavax (e mōhiotia anō ko te Novaxovid). E 2 ōna pota mō te potanga matua, ā, e tūtohua ana kia 3 wiki i waenga i ngā pota. Ka werohia ki te ua pakihiwi, ki te kikopuku rānei.

He kano ārai mate matū whakarerekē te Novavax e whakaatu ana i te pūmua whakapiki ki te pūnaha ārai mate o te tinana. Ka urupare te tinana mā te hanga paturopi hei ārai atu i te mate mai i te KOWHEORI-19.

Kāore koe e pāngia e te KOWHEORI-19 i te kano ārai mate Novavax

Kāore he huaketo i roto i te Novavax e pā mai ai te KOWHEORI-19, ētahi atu huaketo ora, mate, kua whakakaurapatia rānei. Kāore he kai whakauru i roto i te kano ārai mate e pāngia ai koe e te KOWHEORI-19.

Kāore he pānga o te kano ārai mate Novavax ki ō pītauira

Kāore he pānga, e pāhekoheko rānei ki ō pītauira, ira rānei. E kore e uru atu ngā pūmua whakapokenga-kore ki te karihi o te pūtau, kei reira ō tātau pītauira, ā, tē taea te takahuri ki te pītauira.

He pēhea te whakaae kia whakamahia ngā kano ārai mate i Aotearoa

Ko Medsafe te mana haumaru rongoā o Aotearoa. Ko tā rātau mahi he tirotiro i ngā tono mō ngā rongoā hou katoa, tae atu ki ngā kano ārai mate, hei whakarite kei te ū ki ngā paerewa ā-ao me ngā whakaritenga o te kāinga.

Ka tūtohu anake kia whakaaetia he rongoā hei whakamahi i Aotearoa mēnā kei te ū ki ēnei paerewa.

E aro ana a Medsafe ki ngā wāhi hira e 3 ina aromatawai ana i tētahi kano ārai mate:

  • haumaru
  • tika
  • kounga.

Kei roto i te aromatawai ko te tirotiro i:

Mēnā he rauropi hou kei roto i ngā kano ārai mate

Mēnā he rauropi hou kei roto i ngā kano ārai mate KOWHEORI-19 e tae mai ana ki Aotearoa, ka uru mai Te Mana Rauhī Taiao (EPA).

Ngā rauropi hou — Te Mana Rauhī Taiao (external link)

Ngā pānga kino o te kano ārai mate

Pērā i ngā rongoā katoa, ka pā mai pea ētahi pānga kino māmā ina whiwhi koe i tō werohanga KOWHEORI-19. He mea noa tēnei, ā, e whakaatu ana kei te ako tō tinana ki te whawhai i te huaketo.

Ngā pānga kino me ngā tauhohenga o te kano ārai mate KOWHEORI-19

Last updated: