Te huaketo o te KOWHEORI-19 me ngā tohumate | The COVID-19 virus and symptoms
He aha te KOWHEORI-19?
He mate te KOWHEORI-19 e ahu mai ana i te mate korona SARS-CoV-2. Ka pā kino ki ō pūkahukahu, arahau, me ētahi atu whēkau.
Nō tētahi whānau huaketo nunui ngā mate korona e pā mai ai te mate. Arā, pērā i te whurū, severe acute respiratory syndrome (SARS) me te Middle East respiratory syndrome (MERS).
I kitea tuatahitia te SARS-CoV-2 i Haina, ā, ko te āhua nei i ahu mai i ngā kararehe. Kāore tonu i te mōhiotia i pēhea te whai pānga mai o te mate ki te tangata. Kua rerekē haere te huaketo i roto i te wā i tōna urutaunga ki te tangata. Ko ētahi o ēnei i rerekētanga, pērā i te Delta, ka māmā ake te hōrapa tēnā i te huaketo taketake, ā, ka kino te mate ka pā mai.
Ngā tohumate COVID-19
Anei ētahi tohumate:
- he maremare hou, kei te kino kē atu rānei
- ka kirikā
- ka hē manawa
- mamae korokoro
- te matihe, ka rere te hūpē rānei
- kua kore e rongo te ihu mō tētahi wā, kua rerekē rānei te tāwara.
Ehara i te mea e tohu ana ēnei tohumate kua pā mai te KOWHEORI-19. Kei te ōrite ēnei tohumate ki ētahi atu māuiui e tino kitea nei, pēnei i te rewharewha me te whurū.
Tērā pea e tohu ana te hē manawa i te numonia, ā, me wawe te haere kia tirohia e te rata.
Mēnā ka pā mai ngā tohumate o te rewharewha, whurū, KOWHEORI-19 rānei me waea atu ki tō rata, ki Healthline rānei i 0800 358 5453 ka whiwhi tohutohu mō te whiwhi aromatawai.
Ētahi tohumate kāore e tino kitea
Ko ētahi o ngā tohumate kāore e tino kitea ka pā mai anake ko te:
- mate tikotiko
- ka ānini te māhunga
- mamae uaua, mamae tinana rānei
- whakapairuaki
- ruaki
- hūhi — he auhi, he mate, he maihi rānei
- mamae uma
- mamae puku
- mamae pona
- pōkaikaha me te kārangi.
I ētahi wā he tata ki te 14 rā kātahi anō ka puta ngā tohumate i te tangata kua pāngia. Ka taea te tuku te huaketo ki ētahi atu tae atu ki te rua rā i mua i te pānga mai o ngā tohumate. Ko te tikanga o tēnei ka taea te tuku ki tētahi atu i mua i te mōhiotanga o te tangata kei a ia te KOWHEORI-19.
He pēhea te hōrapa o te KOWHEORI-19
Me kī ka hōrapa te KOWHEORI-19 mai i tētahi ki tētahi. Ina whakahā, kōrero, maremare, matihe, waiata rānei te tangata mate, ka hōrapa pea ngā korakora kei roto te huaketo.
He nui ake te mōrea o te hōrapa o te KOWHEORI-19:
- kei ngā wāhi kua katia kāore i te pai te rere o te hau
- i ngā wāhi he maha ngā tāngata
- he wāhi e pātata ana ngā tāngata, pērā i ngā kōrerorero e tata ana te tangata, te waiata, te hāparangi rānei.
He iti iho te mōrea i waho, ā, he tokoiti ake ngā tāngata, mēnā e tāwhitiwhiti ana tētahi i tētahi.
Me pēhea te whakamaru i a koe me ētahi atu
Ka taea e ēnei mahi māmā te whakapōturi te hōrapa o te huaketo me te āwhina ki te whakamaru i a koe, tō whānau, tō hapori hoki mai i te KOWHEORI-19.
- Mēnā kua pā mai te rewharewha, te whurū, ngā tohumate COVID-19 rānei, me noho ki te kāinga ka waea atu ki tō rata, Healthline rānei mō te koreutu i 0800 358 5453.
- Me matihe, maremare hoki ki tō tuke.
- Me noho tawhiti koe mai i ētahi atu kāore koe i te mōhio.
- Me mau ārai kanohi ina hiahiatia, ina uaua rānei te noho tawhiti i ētahi atu.
- Me mau haere tonu koe ki ngā wāhi i haere koe mā te taupānga NZ COVID Tracer, mā ngā tuhituhi whai taipitopito.
- Me horoi, me patuero rānei ngā wāhi e tino whakamahia me ētahi atu.
- Me āta horoi me te whakamaroke i ō ringa.
Last updated: at