Te Gana Tuvalu | Tuvaluan

Fakamatalaga e uiga mo te fakatokaga a Niusila mo te COVID-19 i te Tuvaluan.

Nea mea e ‘tau ke iloa kae ke fai foki ne koe | What you need to know and do

Nofo filemu ite fale kafai koe e logologosala. Kafai koe, io me se tino i te otou fale e 1 me silia atu ana āuga o te masaki, e fautuagina koe ke fai sau rapid antigen test (RAT):

  • e ‘mafa te isu
  • mae te kato
  • taletale
  • vela
  • ‘lua
  • ‘sana
  • mae te ulu
  • galo te sogi ite isu io me galo te tami faka‘lei ki mea‘kai
  • Gaegae.

E tāua ke fakamautinoa e lava kae toe au RATs ite fale ite mea fua ma isi se tino ite otou fale e logologosala kae e manakogina ke fai sena siakiga. A RATs e sē ‘togi mo sōse tino ite tausaga kātoa 2023. E mafai ke ‘sala ne koe a koga e ‘tau ke puke iei a RATs mo ufi foliga i luga o te laupepa ite initaneti a te Healthpoint, io me  telefoni ki te 0800 222 478 ko toko iei te 1.

COVID-19 asiga

Masaua ke lipoti a ikuga o tau RAT ki tau My Covid Record,   io me telefoni ki te laina telefoni ite 0800 222 478 ko filifili iei te 1, kae ke fai‘pati koulua mo se tino e mafai ke fesoasoani atu kia koe.

Taku Record ote Koviti | My Covid Record (external link)

Nofo Fa‘katea

Te nofo fa‘katea ko se vāega e ‘tau mo te puipuiga ke sē mafai iei o pisi te vailesi.

Kafai te ikuga o tau asiga e pokotia i te COVID-19, e fautua atu matou ke nofo fa‘katea koe mo se leva e tusa mo te 5 o aso, e tusa iei me isi ne ou āuga me seai. Kamata te nofo fa‘katea mai te aso ne kamata iei ou āuga io me ko te aso ne pokotia koe i tau asiga, e fua ki te mea loa ne tupu muamua. Ko tena uiga, a koe sē ‘tau o fano ki te galuega io me ko te ākoga.

E pefea o nofo fa‘katea

Kafai e ‘tau loa ke fano ki tua mo tou fale ite 5 o aso konei, e tāua kii ke fakaeteete o koe ke moā e faka ‘pisi te COVID-19 ki nisi tino.  E tau ke fai sou ufi foliga i sōse taimi e fano keatea iei koe mo te fale.  E sē ‘tau koe ke:

  • asiasi atu ki te faletausi ‘masaki (vaganā koe e fano o talavai)
  • asiasi atu ki fale tausi o tino mā‘tua
  • sē ‘tau koe o fetaui mo se tino tela e tigaina kafai e maua ne te koviti-19.

E ‘tau ke sautala koulua mo tou pule ki tou foki atu kite galuega pena foki mo te puleakoga o te akoga o tau tamaliki ki te taimi ka toe foki iei ki te ākoga. Ko tou pule io me ko te ākoga e mafai ke isi aka foki ne olotou fakaeteetega.

Kafai ko ou āuga ko feoloolo kae ko ‘lei foki tou logologosala, e mafai koe ke foki ki au polokalame masani. Ona iei e mafai loa ke faka ‘pisi ne koe te fāmai mo se leva e 10 aso, e fautua atu iei ke fai sou ufi foliga kafai koe e asiasi atu ki:

  • se fakai masaki/faletausi ‘masaki (vaganā koe e fano o talavai)
  • se fale tausi tino ma‘tua
  • sō se tino tela e tigaina kafai e maua ne te COVID-19.

Ufi gutu/foliga

Te pei o ufi foliga e fakatūmau te ‘taua ite puipuiga ne tatou te pisi o sōse masaki tau mānava/fatafata, e aofia iei te COVID-19, maise loa i loto o koga ‘masaki mo koga o lātou kola se kātoatoa te ‘malosi (disability).

E fautua atu ke fai sou ufi foliga kafai koe e asiasi atu ki koga tausi ‘masaki.

Fakamolemole ke amanaia ne koe a fakanofonofoga a te fakaimasaki/faletausi ‘masaki kafai e asiasi atu koe kiei, e mafai koe ke fakatonu ke fai tou ufi foliga i niisi taimi me ko se koga i loto o kogākoga penei ke fesoasoani iei ki te puipuiga o lātou kola e fakalofa me maua gofie.

Te peiga o te ufi foliga

A ufi foliga mo RATS e maua i sōse koga ko oti ne fakapitoa ke mafai o puke iei.

Ka fia ‘sala se koga fakapitoa pili atu ko asiasi atu ki te | Healthpoint (external link)

Tino e nofotasi mo koe

Kafai koe io me se tino e nofotasi mo koe, e pokotia i tena asiga o te COVID-19, a niisi tino e nofo mo koe ka maluga atu te mafai ke pisi ne te famai tēnei. E fautua atu ke tūmau te fai o asiga i se RAT o sokotaga-pili katoa e nofo mo koe mai te aso ne pokotia iei te tino muamua i te otou fale ite COVID-19.

A koe e pela me se sokotaga pili kafai koe e nofo, io me ne fano o nofo i te lotou fale mo se po e 1 io me se ao (e silia atu ite 8 itula) ne nofo iei koe mo se tino ko positive ite COVID-19.  Ko sōse sokotaga pili e ‘tau ke fai sena asiga ite RAT i aso takitasi mo ne aso e 5.

Tino e nofo mo koe

Last updated: at