Kafai kua iei ni auga COVID-19 ite taimi e ahiahi ai koe ki Niu Hila | If you develop COVID-19 symptoms while visiting New Zealand

Hakili pe nia te tatau ke fakatino e koe kafai kua maua e koe na auga COVID-19 ite taimi kua ahiahi ai e koe ia Niu Hila.

Kafai koe kua taunuku ki Niu Hila, e fautuagia ke fai ho hiakiga pe iei ni auga COVID-19. Ko koe e tatau ke nofo-kehe i ni aho e 7 kafai na fai to hiakiga ko koe kua maua.E maua na afifiga e feiloaki ai koe ma ei loto na hukega vave o te anetiteni e maua i te Biosecurity ka taumuku mai koe. 

I lalo e fakailoa atu ai pe nia te tatau ke fakatino e koe kafai kua maua e koe na auga COVID-19.

Fai hō hukehukega

Kafai e iei ni o auga COVID-19, e mafai ke talohaga koe ke fai ho RATs he totogia e ota i te neti pe fano koe oi piki ihe koga kua fakaavanoa atu.

Talohaga hau RAT e he totogia (external link)

Hakili he fale fai hiakiga COVID-19 e lata kia te koe | Healthpoint (external link)

Kafai e he iei ni o auga kae manakomia e koe ke fai tau RAT e tatau la ke fakatau lava e koe mai he fale ve ko na falekoloa, fale talavai pe ko na fale fakatau koloa.

E fakaaogā vēhea te hukega vave ote anetiteni

Kafai o hiakiga e fai ko koe kua maua

Kafai koe kua maua, vili te 0800 222 478 ma lipoti tau RAT ko koe e maua. 

Kafai e iei hau numela lima telefoni e taulia, kote Mataeke Ola Malolo e lafo atu e kilatou he fakailoa mai te numela 2328 pe kote 2648 ke fakamautinoa koe kua maua ite famai. Kote fakailoa atu e iei ai na fakamatalaga e uiga kite nofo-kehe ma te numela e fakaaoga ite neti mo na fomu o na hokotaga pili.

E tatau ke fano koe ki he koga fakapitoa e fai ai na hukehukega ma fai tau hiakiga PCR ka uma tau RAT ko koe na maua ite famai. E meli atu te fomu kia te koe e mafai ke kopi pe fakaali he kopi mahini ote koga fai hiakiga.

Hakili he fale fai hiakiga COVID-19 e lata kia te koe | Healthpoint (external link)

1. Nofo-kehe

He tiute o koe ite hakiliga o he fale ke nofo-kehe ai koe

E tatau ke nofo-kehe koe mo ni aho e 7 ite taimi e hakili malohi ai koe. Ko na aho e 7 e kamata mai te taimi kua iei ai na auga pe kote aho na maua ai koe ite faiga o tau hukega (pe ko tefea lava te vaega e muamua). Kafai koe e he uhitaki, e mafai koe ke fakasala.

E tatau ke nofo-kehe ite fale e iei ai koe pe kohe tahi fale nofo. 

Kikila pe mafai ke fakaauau to nofo ite fale e iei ai nei pe hakili he tahi fale e talafeagai. E matau e totogi lava e koe ni ie tahi tau kafai kua fakaauau to nofo pe ko ni huiga kite fale e nofo ai koe. Hiaki tau polihi malaga pe maua koe i na tupe femalagaakiga.

Ko ai te tatau ke nofo-kehe?

Ko kilatou e nonofo ma koe e he manakomia ke nofo-kehe. E fautuagia ke fai o latou hiakiga ina aho takitahi mo ni aho e 5. Kafai na fai olatou hiakiga kua maua i te famai, e tatau ke mulimuli ki na taki uma i te fakanofo-kehe.

Kafai e he mafai ke nofo koe ihe fale

Kafai e he mafai ke nofo koe ihe fale e iei ai koe ite nei, e tatau ke hakili he tahi fale ke nofo ai koe. Ko na fale faka nofo-kehe ko na motel, fale tali malo, pe ko na taavale falekie. E tatau ke:

  • lata kite koga e iei ai koe
  • e he fakaaoga fakatahi ni vaega ma ie tahi tino.

E he mafai e koe ke:

  • fano ihe malaga vakalele kite fale e nofo ai koe
  • kave taavale mataloa ma e manakomia koe ke moe ihe koga mo he po fokotahi
  • fano ihe vaka-tai pe ko na femalagaakiga e fakaaoga e tagata lauaitele.

E mafai ke fakaaoga na femalagaakiga ma koe lava ke taunuku ai koe kihe fale kua mafai ke nofo-kehe ai koe. E mafai ko he taavale a koe lava, pe fakaaoga e koe he taavale totogi kafai e mafai ke totogi i ni auala he hokotaga ai ma ie tahi tino.

Toe hui pe fakaheai au peleni

Hokotaga kite vakalele pe ko te hokotaga tulihi ke fakafou tau peleni malaga pe ko ni vaega nae fia fakatino. Fakamolemole, e he iei ni tulafono pe ko he tiute mo kilatou ke toe fakaliliu atu tau tupe pe toe hui ma fakafou na peleni. 

Kohea ta koe e fai kafai ko koe e noho-kehe

Ite taimi e faka noho-kehe ai koe:

  • Taumafai ke na he hokotaga ma ie tahi e nonoho koulua, fakatakitakiga, moe tautahi, fakataikole te taimi e fakatahi ai i na koga e fakaaoga fakatahi. Kāfai e hē ke mafaia, ko koe e tatau ke fakamamao i he 2 mita ma fai hō ufi mata e pupuni ai tō ihu ma tō gutu kāfai koe e tafapili ki iētahi tino.
  • Fai tau tagāmea.
  • Tumau te tumama, maihe lava na koga e fakaaoga ho, ve ko na faitotoka, moli, ma na telefoni.
  • Tatala nā famalama ke i ei he havili ma lelei te ea i loto fale.
  • Ke momoli atu o manakoga, ve o na meakai ma na vailakau.
  • Galue mai te fale e nofo ai koe kafai e mafai.

Kafai koe e faka-nofokehe, koe na he:

  • fano kehe ma te mea e nofo ai koe mo ho he mafuaga (vagana ai ko he fakatagaga i na vaega e fakailoa atu i lalo)
  • fano ke piki he omoe pe ko ni fualakau
  • fakaaoga fakatahi ni vaega ma ietahi tino i to fale — fakatakitakiga, ipukai, palahi fufulu nifo, ma na holo
  • fano ki ni koga e iei ia tagata lauaitele
  • fakaaoga na auala femalagaakiga lauaitele pe ko na taxi ma na taavale e fakahoa fakatahi
  • ni tino ahiahi, vagana ai kilatou e tautua atu i na galuega manakomia mo koe pe mo he tahi tino i to fale.

Fakatagaga e mafai ai ke fano kehe koe ite koga e faka nofo-kehe ai koe

E mafai ke fano kehe koe ma te fale kua nofo ai koe kafai e fai o foliga puipui ke:

  • lipoti ke, pe fai, ho he hiakiga ola malolo
  • fano hakili fehoahoani pe ko ni togafitiga tau te ola mālōlō e hē mafai ke fakatali ke kātoa nā aho e nofokehea ai koe
  • fano ki he tahi koga ke nofokehea ai ona e iei ni mafuāga tatau tau te ola mālōlō o koe pe ko hē tahi tino, pe ona ko ni mafuaga mō te haogalēmu o koe pe ko ni iētahi tino 
  • koleni i fafo ite koga e iei ai koe – nahe fakaoga ni vaega e fai fakatahi ai ni koleniga, ve ko na fale kaukau
  • ahia he kāiga e ō koe kua fakatalitali pe kua he mataloa tona ola ma te taimi koi nofo-kehe ai koe 
  • ahia he tino maliu o he kāiga kako heki faia te maliu ona e hē mafai koe ke fano ki te maliu kafai e kātoa na aho e nofokehea ai koe.

2. Hokotaga hakilia

Fakailoa ki tagata kua maua koe ite COVID-19

Fakailoa ki na tino e nonofo fakatahi koulua, ki teki latou eo latou te fale, ke teki latou na fakatahi koulua, ma ho he tahi tino na va lalata koulua ko koe kua maua ite COVID-19. 

Na auala e fakailoa ai koe ki tagata ko koe kua maua ite COVID-19 | covid19.health.nz (external link)

Fakatumu te fomu i na hokotaga pili ite neti

Fakatumu maea te fomu a te Mataeke Olamalolo e maua ai na numela e 6 ke mafai e kavatu ki tau text ite numela fakaaloakia 2328 pe kote 2648. e maua te 5 kite 10 minute e fakatumu ai. 

Fakatumu te fomu hokotaga lata | Mataeke ote Ola Malolo (external link)

3. Hakiliga ohe lagolago

Kafai e manakomia e koe ni meakai pe ko ni vailakau

Kafai e manakomia e koe ni meakai pe ko ni hapalai taua ite taimi e faka nofo kehe ai koe, fehili ki o kaiaga pe ko he uo ke momoli atu na vaega iena kia te koe. E mafai foki ke ota e koe au hapalai ite neti pe fakatonu ke momoli atu kae he iei he hokotaga ma ia e kavatu te ota.

Kafai e manakomia e koe he fautuaga ola malolo

Kafai e manakomia e koe he fautuaga pe vefea ona fofo na auga pe kua fakapopolegia, vili te Healthline. E mafai ke talohaga koe mo he tautuaga fakaliliu gagana.

Kāfai e manakomia he fehoahoani tau te ola mālōlō

Ei na totogi e koe o togafitiga. E fautuagia malohi kilatou e ahiahi mai ke fakatau na insurance kae ko heki malaga koe.

Kafai koe e he hitiheni Auhetalia, pe Nofo Tumau pe ko he hitiheni Peletania, e iei te maliliega ola malolo ko tona uiga e totogi e koe ve lava ko tagata Niu Hila.

Ei na mafai ke fehoahoani atu tau Emipaha

Mafaufau ke fehotaki koe ki tau Emipaha, Konahulate pe ko te Komihina Maualuga kafai koe kua kave kite falemai pe manakomia he fehoahoani mai te Konahulate.

Empaha atunuku kehe i NZ | Ministry of Foreign Affairs and Trade (external link)

I luga o he fakalavelave tutupu fakafuaheki

Kafai e manakomia fakavave he fehoahoani faka ola malolo, vili te 111 fakavave. Fakailoa ki iei kafai koe e vili kua maua koe ite COVID-19. E mafai ke i loto koe pe ko he tahi tino kua:

  • faigatā ke manava
  • tigā lahi lele te fatata
  • matapogia pe kua he iloa he mea.

4. Fakaikuga o to nofo-kehe

E mafai ke iku to nofo-kehe ka uma na aho e 7

Kafai koe e heki malohi, nofo pea ite fale e iei ai koe, ke teka te 24 itula talu te he iei o ni auga e lagona e koe. 

Ko koe e hē manakomia ke fakatali ke maua atu he fekau āloakia ke fakauma tō nofokehea. 

E he manakomia koe ke hiaki - kote ikuga hove koe iena maua kae ko koe e he tauale.

Kafai koe kua malohi

Kafai koe kua malohi mai te famai COVID-19 ma kua faka teka kehe, e iei na vaega e tatau ke fakatino e koe ma ke mafaufau lelei kiei ite taimi kua toe kamata malohi ai koe.

Kafai kua teka te COVID-19

Kae ko heki malaga koe ki to nuku pe ko he tahi koga

Hiaki pe tatau ke iei hau hiakiga COVID-19 ke iloa ai ko koe e he maua, pe kohe tuhi falemai e fakailoa mautinoa ai ko koe kua malohi ke malaga. Kafai koe kua malohi mai te COVID-19, ko tau hiakiga ei na fakailoa koi maua koe ite famai. 

Kafai ko tau hukega e fai ko koe e he maua

Kafai e fai tau hukega koe e he maua kae iei na auga COVID-19, nofo ite fale, ma fai hau tahi RAT ite 48 itula i mua. Kafai o auaga e fano kua he manuia, vili te Healthline ite:

E mafai he tino e nofo ma te famai COVID-19 ke he maua i na hiakiga e fai ite RAT. E mafua ona ai kote he lahi ote vailahi nai te vaega na hukuhuku, pe ona ko na hiakiga e heki fakatino fakalelei.

Last updated: at