Ko he ā te kā tutupu kāfai e kitea i tō lipoti ko koe kua maua i te COVID-19? | What happens if you test positive with COVID-19?

Kaumaiga ō lipoti

E hē ko he mea fakamā kāfai koe kua maua i te fāmai - he mea e mafai ke tutupu ki hō he tino. E hē kea te COVID-19 pe ko ai ta ia e maua. 

Kāfai koe kua maua i te fāmai, ko koe e tatau ke nofokehea tautahi i te fale pe nofo i he koga fakapitoa, vaganā ai kāfai e i ei ni iētahi fakatonuga e kavatu e te kaufaigāluega tau te ola mālōlō. E tatau foki ke iā te koe tau telefoni ma tali nā telefoni 

Kāfai e hē lelei tau PCR test ona e lipoti mai koe kua maua i te fāmai

Kāfai ko tō hukehukega PCR e taku mai ko koe kua maua i te fāmai, e fakailoa atu ki a te koe i he fekau i te telefoni mai te numela aloakia 2328. E i loto ai foki he tuātuhi i te neti ki he laupepa ke fakatumu e koe. E 10-20 minute e fakatumu ai te laupepa tēnei, e fehili atu ki ni fakamatalaga tau te ola mālōlō, nā tino o te koutou kaukāiga ma ni koga e fakapokepoke lahi ai te pipihi o te fāmai na fano koe ki ei. 

Kāfai e maua mai hō hukehukega rapid antigen test ko koe e maua i te fāmai

Kāfai e maua mai hō hukehukega rapid antigen test (RAT), fakamau tō lipoti ki te My Covid Record. Kāfai e manakomia he fehoahoani telefoni ki te numela 0800 222 478. Kāfai ko tō hukehukega RAT e fai e he tino pe fai i he koga fakapitoa e fai ai nā hukehukega i te komiuniti, e fakatumu e te tino o te kaufaigāluega ō lipoti ki na fakamaumauga puipuia a te Matāeke tau te Ola Mālōlō ma te My Covid Record. 

E lafo atu tau fekau i te telefoni mai te numela aloakia 2328 e i loto ai foki te tuatuhi i te neti ki te laupepa mo nā fakamatalaga tau te ola mālōlō ma te contact tracing - ke hakili ma fakafehokotaki na tino auā te fāmai.

Ko nā lipoti RAT e kitea ai e i ei te hiama, e hē manakomia ke fakamautinoa i he PCR vaganā e fautuagia ke fai. 

Ko nā fakatonuga o nā hukehukega e kehekehe e fuafua lava ki te kamupani e ā lātou, e tāua lahi ai ke mulimuli ki nā fakatonuga a nā kamupani. 

E lahi nā fakamatalaga ma nā taki ki te fakaaogāga o he RAT e maua i luga o te kupega a te Matāeke tau te Ola Mālōlō.

E fakaaogā vēhea te hukega vave ote anetiteni

Rapid Antigen Testing | Ministry of Health - Matāeke tau te Ola Mālōlō (external link)

Log in ma fakailoa mai ō lipoti | mycovidrecord.health.nz (external link)

Nofokehea tautahi

Ko nā tino uma lele kua maua i te COVID-19 e tatau ke nonofo kehe tautokatahi Ko te taimi e kāmata ai tō nofokehe mai i te aho na i ei ai ō āuga pe ko te aho ia na maua ai tō lipoti koe e maua i te fāmai kāfai e hē iei ni ō āuga. 

E ōno i ei ni koga e kehe mai ai ma te kaiga e āvanoa ke nofokehe ai koe, kāfai e hē haogalēmū te mea e i ei ai koe. E mafai ke fakailoa mai e koe i loto o te pepa e fakatumu e koe i te neti. 

Kāfai e uma te taimi e nofokehe ai, kāfai kua hē i ei ni ō āuga o te COVID-19, e mafai koe ke uma tō nofokehe. E he manakomia ke fai ni o hiakiga. 

Nofokehea tautahi

Nā kikīlaga kae nofokehea tautahi koe

Kāfai e manakomia ni fautuaga tau te ola mālōlō, kikila muamua ki nā lihohi i luga o te neti.

Lihohi i luga o te neti (external link)

Kāfai ko ō āuga e fano e fakalalahi pe manakomia he fehoahoani fakavave tau te ola mālōlō, telefoni tō fōmai kāiga pe telefoni te Healthline i te 0800 358 5453. 

Kāfai ko koe pe ko te tino e taukikilagia e koe kua faigata ke manava, pe tigā lahi te fatafata, tau matapogia pe kua moe he iloa he mea, telefoni vave te 111.

E ōno kehekehe lava na hokotaga fehoahoani mo te ola malolo i te atunuku. Ko te hokotaga a koe ē ōno ko he tino tautahi pe ko he kau faigaluega i te falemai e fano koe ki iei pe ko te koga i te komiuniti e maua ai e koe na fehoahoaniga ote ola malolo.

Nā fehoahoaniga tau te ola mālōlō i te kogāfenua e nofo ai koe | COVID-19 Health Hub (external link)

Kafai e manakomia e koe he vailakau, hokotaga ki tō fomai pe ko te faletalavai i te koga e nofo ai koe ke fakatonu ai te kavatuga ma te haogalemu o au vailakau ki to fale.

Ko ni ā na mea e tatau ke fai e tō kaukāiga

Ko kilatou e nonofo fakatahi koutou e he manakomia ke faka nofo-kehe. E fautuagia ke fai o latou hiakiga ina aho takitahi mo ni aho e 5. Kafai na fai olatou hiakiga kua maua i te famai, e tatau ke mulimuli ki na taki uma i te fakanofo-kehe. 

Kafai na fai olatou hiakiga e he maua i te famai, e mafai ke olo kehe mai te fale. E fautuagia ke fai o mata puipui kafai koe kua i fafo ma to fale, maihe lava kafai e ahiahi koe ki ni tino e fakapopolegia ka maua i te famai (ve ko na tino matutua pe afaina i te imiuni ola malolo), kafai e fakaaoga e koe na femalagaakiga tagata lauaitele, pe ko koe ei he fakatahiga e fai i loto o he koga.

Hakiliga ma te fakafehokotakiga o nā tino (Contact tracing)

Kāfa ko tō lipoti e taku mai ko koe kua maua i te COVID-19, e tatau koe ke fakatumu he fōmu i te neti mō te hakiliga ma te fakafehokotakiga o tagata (contact tracing) ma nā fakamatalaga tau te ola mālōlō. 

Kāfai e i ei hō numela taukave e lelei, e maua atu tau fekau i te telefoni e ō he tuātuhi ma hē numela e fakatumu ai te fōmu tenei.

Kāfai e hē i ei hau telefoni taukave, pe manakomia he fehoahoani ke fakatumu tē fōmu, e mafai koe ke telefoni te 0800 555 728. 

Ko te fōmu mō te hakiliga ma te fakafehokotakiga o tagata, e mafai ai e koe oi tufa i ni auala puipuia:

• hō ni āuga mō koe
• na fakamatalaga o ō household contacts - nā tino e nonofo fakatahi ma koe
• nā fakamatalaga o ni koga fakapokepokegia auā te fāmai, nā fano koe ki ei
• iētahi fakamatalaga e mafai ke fehoahoani ke fakamautinoa e maua e koe ni fehoahoani fakaopoopo tau te ola mālōlō kāfai e manakomia e koe. 

E hokotaga foki ki ni tautuaga mai te Ministry of Social Development, ma ni fehoahoaniga ki ni koga ke nonofo ai kāfai e hē haogalēmū te mea e nofo ai koe.

Ko te fōmu foki tēnei, e mafai e koe oi fakahino tau kalena i nā aho takitahi ma nā fakamatalaga o tau Bluetooth.

E vave lele te fakatumuga o te fōmu nailō te fakatumu i luga o te telefoni - e 20 minute oioti te fakafano E maua atu loa te fekau i te telefoni, e mafai ke kamata i hō he taimi i loto o te 72 itulā. Kāfai e he lafoa tau fōmu i loto o te 72 itulā, e ōno telefoni atu he tino ke fakatumu te fōmu i luga o te telefoni.

Fōmu o te COVID-19 hakili ma fakafehokotaki ai ia tagata (external link)