Ko e heigoa ke taute kaeke kua moua a koe he COVID-19? | What happens if you test positive for COVID-19?
Moua haau a hokotaki tivi
Ka moua a koe ke he gagao nakai ko e mena ke ma a koe - maeke ke tupu kia hai ni mo hai. Nakai popole e COVID-19 ko hai haana ne fakapikitia.
Kaeke ke moua a koe he gagao, lata ia koe ke nofo-puipui i kaina po ke taha fale nofo foki, a to talaatu he taha tagata gahua leveki e taha puhala foki. Kua lata ia koe ke toka tumau e telefoni uta fano haau mo e tali foki ka fai hea.
Kaeke ke moua a koe he gagao ka tivi PCR
Ka fakakite he tivi PCR kua moua a koe he gagao to fakailoa atu kia koe he taha tohi hila ne numela pauaki ko e 2328. To lalafi ki ai e taha puhala ke hoko atu ke he lau pepa hila kua lata ia koe ke fakapuke. To 10-20 e minute ke fakapuke e lau pepa nei mo e huhu foki hagaao ia ke he tau vala tala ke he
Kaeke ke tivi mafiti a koe mo e kitia kua moua he gagao
Kaeke ke tivi mafiti a koe (RAT), fakamau hifo ko e fefe he My Covid Record Kaeke ke manako lagomatai a koe tau hea atu ke he numela 0800 222 478. Kaeke ke moua a koe he tivi mafiti (RAT) he taha fale tivi he maaga po ke taha faahi malolo tino, to fakamau hifo he tagata gahua ki loto he taha laupepa hila ne nakai maeke taha ke hoko ki ai he Faahi Malolo Tino mo e My Covid Record.
To fakafano atu kia koe e taha tohi he numela telefoni 2328 mo e to putoia foki e taha puhala ke hoko atu ke he laupepa hila mae malolo tino mo e fakamauaga he tau fanoaga haau.
Pete ni kua fakakite he tivi mafiti (RAT) kua moua e koe e gagao to nakai lata ke fakamooli aki e tivi PCR a to fakailoa atu ke taute pihia.
Ko e tau poaki he tau tivi na kehekehe e tau faga mo e lata lahi ke mumui tua ke he tau poaki mai ia lautolu ne talaga.
Fai talahauaga mo e poakiaga ke he fakaaogaaga he tivi mafiti (RAT) ne moua mai he poko kupega hila he Faahi Gahua Malolo Tino (Ministry of Health)
Fakaaoga fēfē e tivi antigen mafiti
Rapid Antigen Testing | Ministry of Health (external link)
Nofo-puipui
Ko lautolu oti ne kua tivi mo e kua moua ke he gagao COVID-19 kua lata ke nofo-puipui Kua lata ia koe ke nofo-puipui he magaaho ne kamata ke kitia kua moua a koe he gagao, po ke aho ne kua fakamooli mai ha ko e tiviaga haau kua moua ke he gagao pete e nakai fai fakakiteaga gagao.
To fai fale foki ke finaatu a koe ki ai kaeke ke nakai maeke ia koe ke nofo haohao ke he mena ne nofo ai a koe. Maeke ia koe ke fakakite pihia he laupepa hila kua lata ia koe ke fakapuke.
Ka oti e magaaho fafati ke nofo-puipui, kaeke ke nakai fai fakakiteaga COVID-19 ia koe, maeke ia koe ke fano kehe mai he nofoaga-puipui. Nakai lata ia koe ke tivi.
Levekiaga ke he magaaho ne nofo-puipui a koe
Kaeke kua manako a koe ke moua e taha tomatoma malolo tino ti onoono fakamua ke he tau pepa fakaako haha i ai ke he tau poko kupega hila
Tau pepa fakaako ne toka ke he tau poko kupega hila (external link)
Kaeke kua au atu tei e kelea he tau fakakiteaga gagao haau po kua lata ia koe ke moua e taha lagomatai mai he tau ekekafo, tau hea atu ke he fale ne haha i ai haau a ekekafo po ke Healthline he numela 0800 358 5453.
Kaeke kua kamata a koe po ke tagata ne leveki a koe ki ai ke kelea e fafagu, mamahi lahi e fatafata, malialiapou ke veli po kua mate fua, tau hea atu fakamafiti ke he numela 111.
Ko e na maeke ke kehekehe e tau puhala mai he taha faahi he motu ke he taha ke matutaki atu ke moua e lagomatai malolo tino. Ko e haau a faoa ke matutaki ki ai ko e tagata toko taha po ke matakau mai he haau ni a faahi gahua ekekafo, faahi gahua uho ne leveki kia koe po ke ko e matakau he maaga ne leveki ke tau malolo tino.
Matakau malolo tino ne lagomatai atu ke he haau a matakavi | COVID-19 Health Hub (external link)
Kaeke kua lata a koe ke moua e taha vai tului, matutaki atu ke he haau a ekekafo po ke haau a fale talivai ne maeke ke taatu haohao mitaki ke he haau a loto kaina.
Ko e heigoa he haau a loto kaina ne kua lata ke taute
Nakai hataki atu ke he haau a tau matutakiaga he loto kaina ke nofo puipui. Kua fakaohooho ni a mautolu ke tivi a lautolu he tau aho oti ke he 5 e aho. Kaeke kua posetivi ha lautolu a tau tiviaga, kua lata a lautolu ke muitua atu ke he tau matafakatufono he nofo puipui.
Kaeke kua moua e lautolu e tiviaga kua nekativi, kua maeke ia lautolu ke toka ha lautolu a kaina. Kua fakaohooho atu a mautolu kia lautolu ke tui e tau pa mata i fafo he kaina, mua atu kaeke kua oatu ke ahiahi e tau tagata kua tu hagahaga kelea ha lautolu a tau moui malolō tino (tuga e tau fuakau poko lautolu kua immunocompromised), ka fakaaoga e tau peleoafi lau tagata, poke kua nonofo ke he tau matapoko i loto kua apiapi ke he tau tagata.
Muituaaga he tau fakatataaga (contact tracing)
Kaeke kua tivi mo e moua e gagao COVID-19 to lata ia koe ke fakapuke e taha lau pepa he kupega hila ke lata mae muituaaga he tau fakatataaga mo e falu vala tala malolo tino.
Kaeke ke fai numela telefoni uta fano a koe, to moua e koe e taha tohi hila mo e taha puhala mo e tau matatohi mo e tau numela ke fakapuke aki e laupepa nei.
Ka nakai fai telefoni uta fano a koe, po kua manako lagomatai a koe ke fakapuke e laupepa hila, tau hea ke he numela telefoni 0800 555 728.
Maeke he laupepa kumi mo e fakamau COVID-19 ke tufatufa fakagalogalo e koe:
- e tau fakakiteaga kua moua e koe
- e tau talahauaga he haau a tau fakatata he lotokaina
- e tau talahauaga ke he tau matakavi ne ligaliga ai haohao mitaki ne kua ahiahi a koe ki ai
- falu fakailoaaga malolo tino ne maeke ke iloa tonu to moua e koe e taha lagomatai malolo tino foki kaeke kua lata ke pihia.
Fai matutaki hila foki ke moua e lagomatai mai he Ministry of Social Development, mo e moua foki e taha fale kehe ke nofo ai kaeke ke nakai haohao mitaki e mena ne nofo ai a koe mogonei.
Ke he lau pepa nei foki, maeke ia koe ke fakakite age e haau a tau fakamauaga mai he Lakau Kumi mo e Fakamau COVID i Niu Silani pihia mo e tau fakamauaga mai he lakau Bluetooth.
Mafiti mai ke fakapuke e laupepa hila nei ke he tauhea he telefoni - ko e 20 ni e minute he loa ke taute. Ko e magaaho ka moua e tohi hila haau, maeke ia koe ke kamata ni ha magaaho ni ke fakapuke kae na kaupa mai he 72 e tula. Kaeke ke nakai fakahu hila e koe e laupepa to hoko e 72 e tula, to liga hea atu taha ke fakaoti fakamitaki aki e tau huhu ke he puhala telefoni.
Laupepa ne fakamau aki e tau muituaaga he tau fakatataaga ha ko e COVID-19 (external link)
Last updated: at