Te au mea ka anoano‘ia koe kia kite, e kia rave
No‘o ki te kainga, me te ‘āpikepike ra koe. Me tu‘ia koe, me kore ra teta‘i i roto i to‘ou ngutu‘are i teta‘i, me kore ra, i teta‘i atu o te au ‘akairo-maki e āru mai nei, e tau i reira kia vāito‘ia koe e te rapid antigen test (RAT):
- te ta‘eta‘e o te ‘ūpe
- te karaponga mamae
- te mare
- te pīva
- te ruaki‘anga
- te ‘eke
- te ānini mimiti
- te ngaro te ‘ongi‘anga, e te tongi‘anga i te kai
- te potopoto o te ‘akaea‘anga.
E mea pu‘apinga te ‘akapāpu‘anga meitaki e, te rava ra ta‘au RATs i te kainga, ko te makimaki ā‘ea mai teta‘i i roto i te ngutu‘are tangata, e ka anoano kia vāito‘ia. Ka vai tutaki-kore ua te RATs no te katoatoa, na roto i te mata‘iti 2023. Tei runga te au ngā‘i tiki‘anga i te RATs, e te au matatāpoki i te kupenga uira a te Healthpoint, me kore ra, na roto i te tāniuniu‘anga i te numero 0800 222 478, ma te ‘iki atu i te ‘iki‘anga 1.
COVID-19 Testing
‘Akama‘ara i te ripōti atu i te ‘akakitekite‘anga no runga i to‘ou vāito RAT ki runga i te My Covid Record, me kore ra, tāniuniu‘ia te helpline, i runga i te numero 0800 222 478, ma te ‘iki atu i te ‘iki‘anga 1, kia ‘ātui‘ia atu koe ki teta‘i ‘ua atu tauturu, e te turu te ka anoano koe.
My Covid Record (external link)
Te no‘o‘anga ‘akatakake
E rāvenga pu‘apinga te no‘o‘anga ‘akatakake, i te ‘aka‘aere i te toto‘a‘ia‘anga te manumanu.
Me te ‘akakite atu nei to‘ou vāito e, kua tū‘ia koe i te COVID-19, te tāmanako atu nei matou kia no‘o ‘akatake koe no teta‘i 5 rā, noātu me kare e pakari roa ana te au ‘akairo-maki. ‘Akamata‘ia to‘ou no‘o‘anga ‘akatakake, mei te rā i ‘akamata ei to‘ou au ‘akairo-maki, me kore ra, i te vāito‘anga e kua tū‘ia koe, ko te mea mua ‘ua tei tupu. Ko te ‘āite‘anga i teia i reira, ‘auraka e ‘aere ki te ‘anga‘anga, me kore ra, ki te ‘āpi‘i.
Ka ‘akape‘ea te no‘o‘anga ‘akatakake
Me te anoano ra koe i te ‘akaruke i to‘ou ngutu‘are i roto i teia nga rā e 5, e mea pu‘apinga rava atu kia rave koe i te rāvenga pāruru i te toto‘a‘anga i te COVID-19 ki teta‘i atu. ‘A‘aona‘ia teta‘i matatāpoki i teta‘i ua atu taime, me ‘akaruke koe i te ngutu‘are. ‘Auraka koe e:
- tomo atu ki roto i teta‘i puna rapakau‘anga (no te rapakau‘ia‘anga anake)
- tomo atu ki roto i teta‘i ngā‘i ‘akono i te pakari
- piri-vaitata ki teta‘i ua atu, ko te kino pakari ā‘ea te maki COVID-19.
Komakoma atu ki to‘ou pu-‘anga‘anga no runga i to‘ou ‘oki‘anga ki te ‘anga‘anga, me kore ra, ki te pu‘āpi‘i ma‘ata no te ‘oki‘anga o ta‘au tamaiti ki te ‘āpi‘i. Ka ‘inangaro pa‘a to‘ou pu-‘anga‘anga, me kore ra, te ‘āpi‘i i teta‘i atu rāvenga pāruru.
Me kua meitaki to‘ou au ‘akairo-maki, e te māro‘iro‘i ra koe, ka rauka i reira iā koe i te ‘oki atu ki te au mea tei mātau‘ia e koe. I te mea e ka toto‘a rāi koe i te maki, no teta‘i 10 ra, te tāmanako atu nei matou kia ‘a‘ao koe i teta‘i matatāpoki, me anoano ra koe i te ‘ātoro:
- i teta‘i puna rapakau‘anga (māri ‘ua, no te rapakau‘ia‘anga)
- i teta‘i ngā‘i ‘ākono i te pakari
- i teta‘i ‘ua atu te tarotokakā‘ia ra e ka kino pakari me tū‘ia i te COVID-19.
Te au matatāpoki
Ko te ‘ao‘ao‘anga matatāpoki teta‘i rāvenga pu‘apinga e vai nei no tatou, i te pāruru i te toto‘a‘anga o te au maki ‘akaea‘anga reva, pērā katoa te COVID-19, i roto tikāi i te au ngā‘i rapaku‘anga, e te au ngā‘i o te pakipakitai.
Te tāmanako‘ia atu nei, kia ‘a‘ao koe i teta‘i matatāpoki, me tomo atu ki roto i te au puna rapakau‘anga.
Me ka tika, kauraro‘ia te ‘akaue‘anga a te puna rapakau‘anga/‘aremaki, no runga i te ‘ao‘ao‘anga matatāpoki, i roto i te au ngā‘i ‘ēkōkō‘ia, me kore ra, i te au ngā‘i i roto i teta‘i puna rapakau‘anga, i te tauturu i te aronga te ‘ēkōkō‘ia ra e, ka kino pakari atu.
Te ‘a‘ao‘anga i teta‘i tāpoki mata
Te vai nei te au matatāpoki, e te au RATS tutaki-kore i ko i te au puna ko‘i‘anga.
Kimi‘ia teta‘i puna ko‘i‘ang,a tei vaitata kiā koe | Healthpoint (external link)
Te au Piri-vaitata Ngutu‘are
Me ‘akakite atu te vāito e, kua tū‘ia koe, me kore ra, teta‘i i roto i te ngutu‘are i te COVID-19, e āka ‘ēkōkō‘anga rāi i reira e, ka tū‘ia teta‘i atu te no‘o ra ki roto i to‘ou ngutu‘are. Te tāmanako atu nei matou, i te aronga piri-vaitata pouroa i roto i te ngutu‘are, kia rave ‘ua atu rāi i te vāito‘anga ki teta‘i RAT, mei te rā mua i tu‘ia ei teta‘i e te COVID-19.
E karanga‘ia ana koe e, e tangata piri-vaitata ngutu‘are, me te no‘o ra koe, me kore ra, kua moe ana koe no teta‘i 1 po, me kore ra kua moe ana koe no teta‘i po, me kore ra, rā (kia tere atu i te 8 ora) ki roto i teta‘i tei tū‘ia i te COVID-19. Kia vāito‘ia te aronga piri-vaitata, i roto i te ngutu‘are i te au rā kātoatoa ki te RAT.
Te Aronga Piri-vaitata i roto i te Ngutu‘are